Muzari Fiili Cezm Eden ( Sakin Yapan) Edatlar

Muzari Fiili Cezm Eden ( Sakin  Yapan)  Edatlar

Muzari fiilin sonunu cezm eden ( sakin yapan ) edatlar لم، إن، لأ الناهية   ‘dir.

لَمْ:  lem edatı muzari fiilin sonunu sakin yapar, fiilin geçmişte gerçekleşmediği anlamını verir. Sadece bir muzari fiili cezm eder.

لمْ يذهبْ  lem yezheb/gitmedi,  bu cümlede gitme eyleminin geçmişte gerçekleşmediği anlamı vardır  ve muzari fiilin sonu sakindir. Aşağıda buna benzer başka örnekler de verilmiştir.

لم يشربْ، لم يأكلْ، لم يكتب  lem yeşrab/içmedi, lem ye’kul/yemedi,  lem yektub/yazmadı.

لَا النَّاهِيَة ( yasaklama lam’ı):  lam harfi bir eylemin yapılmasını yasaklar, sadece bir muzari fiili cezm eder.

لَا يكذبْ la yekzib/ yalan söylemesin. Bu örnekte görüldüğü üzere  la ( لا ) yekzib muzari fiilinin sonunu sakin yapmıştır, bir eylemin yapılmaması anlamı katmıştır. Aşağıda buna benzer başka örnekler de verilmiştir.

لا يهربْ، لا تقرأ، لا تلبس، لا تذبح، لا تقود السيارة سريعا، لا تعود الى الشركة‘   la yehreb/kaçmasın, la takra’/okuma, la telbes/giyme, la tezbeh / kesme, la takud es-seyyarete serian/arabayı hızlı sürme, la taud ila eş-şerikete / şirkete dönme.

إِنْ ( in ) edatı diğer edatlardan farklı olarak iki muzari fiili cezm eder, birinci fiilin meydana gelmesi durumunda ikinci fiilin olacağı anlamını verir cümleye.

إنْ تفتحْ الباب يهربْ in teftah elbab yehrub e/kapıyı açarsan kaçar.   Bu örnekte görüldüğü üzere إن (in) edatı teftah/açmak ve yehrab/kaçmak muzari fiilerinin sonunu cezm etmiştir. İkinci fiilin olması birinci fiilin meydana gelmesine bağlıdır.

إن تدخنْ تمرضْ، إن تعجلْ في الامر تفشلْ في النتيجة، إن تاكلْ كثيرا يكثرْ وزنك in tudehhin tamrad/sigara içersen hasta olursun, in ta’cel fil el-emri tefşel fi en-neticeti/ işte acele edersen sonuçta başarısız olursun, in te’kul kesiran yeksur veznek/ çok yersen kilo alırsın.